Omurga eğriliği yani skolyoz, çocuklarda ve ergenlerde sık görülen bir ortopedik problemdir. Skolyozun erken dönemde fark edilmesi, tedavi şansını artırır. Bu amaçla en sık kullanılan ve son derece pratik yöntemlerden biri Adam’s Testi (Adam’s Forward Bend Test) olarak bilinir. Peki Adam’s testi nedir, nasıl uygulanır ve kimlere yapılır? İşte tüm ayrıntıları içeren yazımız…
Adam's Testi ilk kez 1865 yılında ortopedi uzmanı William Adams tarafından tanımlanmış ve o tarihten bu yana milyonlarca çocukta skolyoz taraması için kullanılmıştır. Adam’s Testi, skolyozun erken teşhisi için kullanılan, hızlı ve ağrısız bir muayene yöntemidir. Hasta öne eğildiğinde omurgadaki asimetrilerin gözlemlenmesine dayanır. Özellikle okul çağındaki çocuklarda skolyoz taramasında ilk basamak test olarak tercih edilir.
Adam’s Testi hem doktor muayenesi sırasında hem de okul taramalarında kolayca yapılabilir. Uygulama adımları şöyledir:
1. Çocuk ya da yetişkin hasta, ayakta ve çıplak sırt ile düz bir zeminde durur.
2. Ayaklar omuz genişliğinde açık olmalıdır.
3. Eller öne doğru sarkıtılır, dizler bükülmeden gövde yavaşça öne eğilir.
4. Bu sırada muayene eden kişi hastanın arkasında durur ve omurga hattını dikkatle inceler.
5. Omuzlar, kürek kemikleri, bel oyuntuları ve kaburgalar arasındaki simetri değerlendirilir.
6. Eğer sırtın bir tarafında kabarıklık, omuzlarda yükseklik farkı veya gövdenin yana kayması fark edilirse skolyoz şüphesi doğar.
Test sırasında en önemli bulgu, öne eğilme ile ortaya çıkan “rib hump” yani kaburga çıkıntısıdır. Bu, skolyozun en belirgin işaretidir.
• Çocuklar (6-10 yaş): Skolyozun en erken fark edilebildiği dönemdir.
• Ergenler (10-18 yaş): Hızlı boy uzamasının olduğu bu dönem, skolyozun en sık ortaya çıktığı dönemdir. Düzenli tarama yapılmalıdır.
• Yetişkinler: Çocukluktan kalan skolyoz veya yaşlanmaya bağlı omurga eğrilikleri için uygulanabilir, ancak kesin tanı için ileri görüntüleme gerekir.
Çocuklarda skolyoz genellikle ağrı yapmaz ve sinsi ilerler. Bu nedenle aileler, öğretmenler ve okul hemşireleri tarafından yapılan basit bir Adam’s testi erken fark edilmeyi sağlayabilir. Düzenli okul taramaları sayesinde binlerce çocukta skolyoz erken dönemde teşhis edilmiştir.
Yetişkinlerde test sınırlı bilgi verir. Çünkü skolyoz çoğunlukla ya çocuklukta fark edilmeyen bir omurga eğriliğinin devamıdır ya da ileri yaşlarda dejeneratif nedenlerle ortaya çıkar. Bu nedenle yetişkinlerde test sonrası mutlaka röntgen veya MR gibi ek incelemeler yapılmalıdır.
• Hızlı ve kolay uygulanır.
• Ağrısızdır.
• Özel bir ekipman gerektirmez.
• Çocuklarda erken tanıda çok etkilidir.
• Okullarda toplu tarama için idealdir.
• Tek başına kesin tanı koydurmaz.
• Hafif skolyoz vakaları gözden kaçabilir.
• Yetişkinlerde ek görüntüleme olmadan yetersizdir.
Eğer test sırasında omurga eğriliği, sırtın bir tarafında çıkıntı veya omuz-kalça seviyesinde asimetri fark edilirse:
• Ortopedi ve travmatoloji uzmanına başvurulmalıdır.
• Ayakta omurga röntgeni çekilir.
• Eğrilik derecesi Cobb açısı ile ölçülür.
• Sonuca göre gözlem, egzersiz, korse veya cerrahi tedavi planlanır.
Adam’s testi evde yapılabilir mi?
Evet. Aileler çocuklarına basit şekilde uygulayabilir. Ancak şüpheli bulgu varsa mutlaka doktora başvurulmalıdır.
Adam’s testi skolyozu kesin gösterir mi?
Hayır. Yalnızca şüphe uyandırır. Kesin tanı için röntgen gerekir.
Pozitif çıktı ama ağrı yok. Yine de doktora gitmeli miyim?
Evet. Skolyoz erken evrede ağrı yapmaz. Ağrı olmaması hastalık olmadığı anlamına gelmez.
Ne sıklıkla yapılmalı?
Çocuklarda yılda en az bir kez, ergenlik döneminde ise 6 ayda bir kontrol önerilir.
Adam’s Testi, skolyozun erken tanısında en basit ve etkili yöntemlerden biridir. Çocuklarda düzenli yapılması, ileride ciddi omurga eğriliklerini önleyebilir. Yetişkinlerde tek başına yeterli olmasa da tarama testleri arasında hâlâ önemlidir. Unutmayın, skolyoz erken fark edildiğinde egzersiz ve korse tedavisi ile büyük oranda kontrol altına alınabilir. Erken teşhis, sağlıklı bir omurga yapısının anahtarıdır.
Önemli Not: Bu içerik bilgilendirme amaçlıdır; tanı ve tedavi yerine geçmez. Skolyoz şüpheniz varsa mutlaka Ortopedi ve Travmatoloji uzmanına başvurmalısınız.