Kanın hücresel bileşenleri arasında yer alan ve genel sağlık durumunun değerlendirilmesinde önemli ipuçları sunan hücrelerden biri de retikülositlerdir. Retikülositler, henüz olgunlaşmamış, yeni üretilmiş kırmızı kan hücreleri (alyuvarlar) olup, kemik iliğinin alyuvar üretim kapasitesini gösteren değerli bir göstergedir.
Retikülositler, kemik iliğinde üretilen ve alyuvarlara dönüşmek üzere kan dolaşımına salınan genç alyuvarlardır. Alyuvarlar olgunlaştıkça çekirdeklerini kaybederken, retikülositler içlerinde RNA kalıntıları barındırdıkları için özel boyama teknikleri ile mikroskop altında ayırt edilebilirler. Normal şartlarda, kan dolaşımındaki alyuvarların yaklaşık %0.5 ila %2.5'ini retikülositler oluşturur. Bu oran, kemik iliğinin alyuvar üretim hızını doğrudan yansıtır.
Retikülosit sayımı veya retikülosit testi, kemik iliğinin eritrosit (alyuvar) üretim hızını değerlendirmek için yapılan bir laboratuvar testidir. Bu test, özellikle anemi (kansızlık) gibi durumlarda, aneminin nedenini anlamak için kritik bir öneme sahiptir. Testin başlıca yapılma nedenleri şunlardır:
Anemi Teşhisi ve Sınıflandırılması: Aneminin kemik iliği yetersizliğinden mi (üretim sorunu) yoksa kan kaybı veya hücre yıkımından mı (yıkım sorunu) kaynaklandığını ayırt etmek için kullanılır.
Tedaviye Yanıtın Değerlendirilmesi: Anemi tedavisi (örneğin demir, B12 vitamini veya folik asit takviyesi) sonrasında kemik iliğinin tedaviye ne kadar iyi yanıt verdiğini izlemek için yapılır.
Kemik İliği Fonksiyonunun Kontrolü: Kanser tedavileri (kemoterapi veya radyoterapi) veya kök hücre nakli sonrasında kemik iliğinin normal fonksiyonlarına dönüp dönmediğini kontrol etmek amacıyla istenir.
Böbrek Hastalıklarının Değerlendirilmesi: Böbrekler tarafından üretilen ve alyuvar üretimini uyaran bir hormon olan eritropoietin (EPO) seviyesinin yetersiz olduğu durumlarda kemik iliği yanıtını değerlendirmek için kullanılır.
Yüksek Retikülosit Sayımı (Retikülositoz): Kan dolaşımında artan sayıda genç alyuvarın bulunması, kemik iliğinin normalden daha hızlı çalıştığını gösterir. Bu durum, genellikle vücudun kan kaybı (kanama), alyuvar yıkımı (hemolitik anemi) veya anemi tedavisine yanıt olarak alyuvar üretimini artırmaya çalıştığı durumlarda görülür.
Düşük Retikülosit Sayımı (Retikülopeni): Düşük retikülosit sayısı, kemik iliğinin yeterli sayıda yeni alyuvar üretemediğini gösterir. Bu durum, kemik iliği yetmezliği, demir, B12 vitamini veya folik asit eksikliği anemileri, böbrek yetmezliği veya kronik hastalık anemileri gibi nedenlerle ortaya çıkabilir.
“Sağlığınızla ilgili endişeleriniz varsa, bir İç Hastalıkları (Dahiliye) polikliniğine başvurarak detaylı bilgi ve yardım alabilirsiniz. Sağlıklı günler dileriz.”