Tansiyon Nedir?

Tansiyon, günümüzde birçok insanın karşılaştığı bir hastalıktır. Ancak bu başlı başına bir hastalık değil, vücuda pompalanan kanın atardamar duvarlarına karşı uyguladığı kuvvetin ölçümüdür. Kalp sürekli yaşam fonksiyonları içinde Kan basıncı milimetre cıva (mmHg) cinsinden ölçülür ve iki sayı olarak kaydedilir; sistolik basınç (daha yüksek sayı) ve diyastolik basınç (daha düşük sayı). Normal bir kan vücuda aort damarı aracılığında kan pompalar. Bu pompalama esnasında kan basınç ile damarlara gönderilir. Damarların iç duvarlarına uygulanan basınç tansiyon kan basıncı olarak daha basit bir şekilde tanımlanabilir. Basınç değeri 120/80 mmHg civarındadır. Yüksek tansiyon veya hipertansiyon, kanın arter duvarlarına karşı kuvvetinin sürekli olarak çok yüksek olduğu bir durumdur. Bu, arterlerin hasar görmesine ve kalp krizi ve felç riskinin artmasına neden olabilir. Yüksek tansiyona böbrek hastalığı, obezite, stres ve genetik gibi çeşitli faktörler neden olabilir. Yüksek tansiyonu yönetmek için kan basıncını düzenli olarak izlemek ve tuz alımını azaltmak, fiziksel aktiviteyi artırmak ve sigarayı bırakmak gibi yaşam tarzı değişiklikleri yapmak önemlidir. Öte yandan düşük tansiyon veya hipotansiyon, kanın atardamar duvarlarına uyguladığı kuvvetin çok düşük olduğu bir durumdur.

Tansiyon doku ve organların yeteri kadar kanlanabilmesi ve yaşam fonksiyonlarını devam ettirmesi için son derece önemlidir. Kalp her baskı ve kasılmada kanı, atardamarlar yoluyla belirli düzeyde bir basınç ile pompalar, kalp kası gevşediğinde damarların içinde bir miktar basınç kalır. Bu iki basın türü büyük ve küçük tansiyon olarak adlandırılmaktadır.

Tansiyon kişiler arasında farklılık göstermektedir ancak ortalama olarak büyük tansiyon 90 ila 120 mm Hg, küçük tansiyon 60 ila 80mm HG aralığında olması beklenir.

Hipotansiyon olarak adlandırılan küçük tansiyon, genel olarak dikkat edildiği sürece sakınca yaratmaz. Nadir olarak semptomatik bulguların ortaya çıkmasının sebebidir. Tansiyonun bir anda düşmesi, baş ağrısı ve halsizlik gibi ufak belirtilere yol açmaktadır.

Hipertansiyon olarak bilinen yüksek tansiyon, düşük tansiyona göre çok ciddi sağlık problemlerine yol açmaktadır. Eğer yüksek tansiyona sahipseniz veya yüksek tansiyon adayıysanız mutlaka dikkat etmeli ve bir uzmana danışmalısınız.

Yaşamın devamı ve sürekliliği için durmadan çalışan kalp, vücut için lazım olan temiz kanı, doku ve organlara gönderir. Oksijen seviyesinin azaldığı kirli kanı toplayarak tüm vücudun beslenmesini sağlar.

Kalp kası sürekli olarak kasılıp gevşeyerek bu durum gerçekleşir ve dolaşım sistemi ile devam ettirilir. Kalp her kasıldığı zaman, kapacıklar açılarak kan, atardamarlara ve buradan da çoğalarak tüm damarlara gönderilir. Bu esnada kan damarlarında basınç oluşmaya başlar. Bu basınca tıp dilince sistolik basınç ya da halk diliyle bilinen yüksek tansiyon denilmektedir.

Kalp kası gevşeyerek damarların üzerinde oluşan basınç düzeyi azalır. Genişlemiş olan damarlar kana uyguladıkları basınçla kan akımını devam ettirir. Ancak kan damarlarında hala belirli bir miktar basınç kalır. Bu basınç tıp diliyle diyastolik ve halk diliyle de küçük tansiyon olarak adlandırılır.

Sfigmımanometre olarak bilinen alet ile tansiyon ölümü yapılmaktadır. Mm Hg cinsinden ölçülür.  Ölçüm esnasındaki şartlar ve koşullar kan basıncını önemli düzeyde etkilediğinden ölçüm, 5 dk’lık istirahat sonrasında yapılmalıdır.

Yemek ve egzersiz sonrasında yapılan ölçüm normalden düşük, kahve ve sigara tüketimi sonrasında ise normalden yüksek sonuç verir. Doğru ölçme için tansiyon ölçümünden yarım saat önce kişinin yukarıda bahsedilen eylemlerden uzak kalması önerilir.